Een interview met Anton Brummelhuis, senior director of sustainability, Philips lighting

Er is een stille revolutie gaande. Bedrijfsmodellen worden langzaamaan gewijzigd nu sectoren zich niet meer richten op de wegwerpcultuur, maar op een circulaire economie, een economie die herstellend van aard is. Dat betekent dat producten en materialen zo duurzaam mogelijk worden gemaakt. Een aantal van de grote wereldwijde bedrijven, zoals Hewlett Packard, H&M, Cisco en Unilever, zijn al overgestapt op deze duurzamere productiemodus. Uiteraard is de verlichtingssector niet immuun voor deze veranderingen. In dit interview vertelt Anton hoe dit nieuwe concept invloed heeft op bedrijven zoals Philips lighting.

Circulaire verlichting is een vertaling van de circulaire economische aanpak naar de producten van Philips lighting. Deze verandering is terug te zien in een combinatie van producten en services die worden bepaald door de producent. Stel je eens voor dat je een klant bent die zijn verlichtingssysteem wil updaten. Dat kan een kostbare zaak zijn als je nieuwe apparatuur moet kopen. Mogelijk is het beter om dat geld te besteden aan de kernactiviteiten van je bedrijf. Een circulair verlichtingsmodel werkt op basis van een andere strategie. De klant koopt het licht dat hij nodig heeft en laat alle andere factoren over aan de andere partij. Denk aan zaken als de installatie van de apparatuur (die door de klant gehuurd wordt), service en onderhoud gedurende een bepaalde periode.

We willen afval voorkomen door een nieuw, circulair bedrijfsmodel te gaan gebruiken. Als je kijkt naar de huidige verlichtingssector in West-Europa wordt er slechts 10% van de weggegooide armaturen officieel verzameld en geregistreerd. Dus wat gebeurt er met de andere 90%? Daar is niet voldoende informatie over. Experts schatten dat ongeveer 75% van de resterende 90% in een grijs economisch gebied terechtkomt van metaalhandelaren en dat de overige 15% op de vuilstort terechtkomt. Dat is iets wat we willen veranderen.

Met circulaire verlichting kunnen we het afvalprobleem op twee belangrijke manieren oplossen: we gebruiken allereerst speciale armaturen die steeds weer opnieuw gebruikt kunnen worden. Ze hebben met andere woorden een veel langere levensduur dan de traditionele armaturen. Ten tweede zorgen we aan het eind van het contract voor de materialen. We doen ons uiterste best om 100% van de verzamelde hardware te recyclen. Circulaire verlichting is daarom veel duurzamer en zorgt ervoor dat er veel minder op de vuilstort terechtkomt. Het ideale scenario is dat het contract van een klant na afloop wordt verlengd met een nieuwe termijn. Dat bereiken we door nieuwe functionaliteiten aan te bieden of het systeem te upgraden om te voldoen aan de veranderende behoeften van de klant.

Het is ook een energiezuinige oplossing omdat de klant onmiddellijk profiteert van de kostenbesparingen van LED-lampen en connected systemen, zonder dat ze een grote initiële investering moeten doen. Dit concept zorgt ook voor een efficiënter gebruik van materialen. Er hoeven geen lampen vervangen te worden en klanten kunnen tegelijkertijd toch profiteren van de nieuwste innovaties. Veel klanten aarzelen om te investeren in verlichting omdat ze zich ook zorgen maken over de snelle veranderingen binnen de sector. Maar circulaire verlichtingsoplossingen zijn toekomstbestendig. Daarnaast heeft de hardware aan het einde van het contract nog steeds waarde. Het wordt veel langzamer afgeschreven dan traditionele armaturen. 

Door je verlichting en alleen je verlichting te kopen, worden de bedrijfsactiviteiten voor een klant voor een groot deel vereenvoudigd. Een leverancier zoals Philips lighting neemt de verantwoordelijkheid voor alles; professionele services zoals een verlichtingsaudit, de installatie, het beheer van reserveonderdelen, het onderhouden van de lichtkwaliteit en, zoals ik al eerder zei, het verwijderen van producten aan het einde van het contract.

Dit was echt een project dat tot de verbeelding van veel mensen sprak. Schiphol wil het meest duurzame vliegveld ter wereld worden. Ze richten zich op nul afval naar stortplaatsen in 2030. Ze hebben de principes van de circulaire economie omarmd en willen innovatieve experimenten uitvoeren met toonaangevende bedrijven.

Ze hebben ons om advies gevraagd over de verlichting in lounge 2 van de terminal, een gebied van het vliegveld waar 24/7 licht brandt. Met light-as-a-service hoeft Schiphol alleen te betalen voor het licht dat het gebruikt, terwijl Philips lighting en Engie (voorheen Cofely, een technische serviceprovider) gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de prestaties en duurzaamheid van het systeem en uiteindelijk ook voor de recycling aan het einde van de levensduur. Met de nieuwe LED's bespaart Schiphol al 50% aan elektriciteit in vergelijking met traditionele verlichtingssystemen.

We hebben gezien dat veel LED-armaturen een gesloten systeem hebben dat gedurende de hele levensduur niet uit elkaar gehaald kan worden, alles was permanent aan elkaar vastgelijmd. Een circulair ontwerp voldoet aan vijf criteria:

1) de materialen kunnen terug naar zuivere materialen worden gerecycled of naar bestaande afvalstromen
2) je kan ze eenvoudig uit elkaar halen, ze zijn geoptimaliseerd voor demontage
3) ze zijn modulair van aard. Dat betekent dat ze bestaan uit bouwstenen, net als bij Lego
4) ze zijn eenvoudig te repareren en onderhouden
5) en het belangrijkste; je hebt upgradeopties om de prestaties te verbeteren of nieuwe functionaliteiten mogelijk te maken

We zien heel duidelijk dat een land of bedrijf niet alleen de overstap kan maken naar een circulaire economie. Het draait allemaal om samenwerking. Voor het project op Schiphol hebben we samengewerkt met verschillende bedrijven om dat project te voltooien.

Ik denk dat producenten zoals Philips lighting een grotere rol krijgen. Zij hebben namelijk een maximale invloed op de ontwerpen en zijn waarschijnlijk ook de beste afnemers van gerecycled materiaal.

Hier komt het concept van omgekeerde logistiek om de hoek kijken. Na een contract van vijf jaar heeft een klant de mogelijkheid om het contract te verlengen. Dat betekent dat we langskomen en de verlichting naar wens updaten. De meest duurzame optie is om de verlichting te upgraden, de zogenaamde productservicecombinatie. Dat betekent dat we de kosten van demontage van oude en installatie van nieuwe armaturen kunnen vermijden.

Maar het kan ook zijn dat een klant nieuwe armaturen wil en dan krijg je te maken met een renovatielus. Zodra we een armatuur terugkrijgen, proberen we deze te repareren, zodat deze weer zo goed als nieuw is en opnieuw verkocht kan worden. Of we halen de armatuur uit elkaar om de reserveonderdelen opnieuw te gebruiken. De laatste optie, die we eigenlijk willen vermijden, is dat we de armatuur recyclen. Als je moet recyclen, ontkom je er helaas niet aan dat een klein percentage van onzuivere materialen op een stortplaats terechtkomt. Daarom willen we dat zoveel mogelijk vermijden.

De overstap naar een circulaire economie heeft tijd nodig. Het is ook een onomkeerbaar proces. Zodra we zijn overgestapt naar dit type economie kunnen we nooit meer terug. Meestal blijven mensen vasthouden aan hun gewoontes. Het mooie van dit model is dat klanten hiermee vast kunnen houden aan de ideale gewoonte. Ze profiteren van de beste verlichting tegen de laagste kosten en hebben er weinig zorgen om. Tegelijkertijd is het de meest duurzame oplossing.

We zijn vier jaar geleden begonnen met de overstap en we richten ons op de grootste voordelen voor onze klanten, het milieu en onszelf. Ik denk dat het nog wel 35 of 40 jaar duurt voordat iedereen is overgestapt op een perfect circulaire economie. In de tussentijd wil Philips lighting de hele verlichtingssector stimuleren om ook over te stappen naar een circulaire economie.